🌼🌼सप्तपदी भाग क्र.5 🌼🌼 सर्व वेदवेत्या गुरुजनांना वंदन करुन गेले चार दिवस अखंडित चालु असलेल्या सप्तपदी या लेखमालेत हे पाचवे पुष्प गुंफत आहे. गेल्या चार दिवसात आपण जो प्रतिसाद दिलात त्या बद्दल आपला ऋणी आहे.विवाह हा संस्कार दोन जीवांचे मिलन करतो तसच दोन कुटुंबांचे हि मिलन करतो.आज सप्तपदीतले पाचवे पाउल हे "विशेष महत्वाचे आहे. " अन्नदात्री, ऊर्जादात्री, धनदात्री व भव्य बनवणारी हो या चार कामना अनुक्रमे आपण अभ्यासल्या. आज विवाहाले पाचवे पद पाहुया.मंत्र आहे. प्रजाभ्य:पंचपदी भव。 तु माझ्या सोबत पाच पावले चाललीस आपण उभयता "सुप्रजा "निर्माण करु. प्रत्येक मनुष्य जन्माला येताला तीन ऋणे घेवुनच जन्मास येत असतो देवऋण,ऋषिऋण,पितृऋण अशी हि तीन ऋण (कर्ज) घेवुनच आपण जन्मास येतो.विवाह संस्काराचा संकल्पच मुऴी देव व पितृऋणातुन मुक्त होणे व धर्ममार्गाने न्यायमार्गाने प्रजा निर्माण करणे हा आहे. पत्नीच्या सहकार्याने केलेल्या देवकृत्यांमुऴे (व्रतवैकल्ये, यज्ञयाग, दानधर्म,) यातुन देवांच्या ऋणातुन आपली मुक्तता होते. आपल्या पर्यंत आलेली विद्या स्वत:शिकणे त्या विद्येचे संवर्धन करणे व पुढिल पिढिकडे ती सुपुर्द करणे याने ऋषिंच्या ऋणातुन मुक्तता होते. (अथर्वशीर्षात आपण म्हणतोच "अशिष्याय न देयम् "म्हणजेच ज्याचा कोणी शिष्य नसेल व जो शिष्य होण्याचा पात्रतेचा नसेल त्याला विद्या शिकवु नये) कारण विद्या हे दुधारी शस्त्र आहे याचा वापर सत्कर्माकरता करणे यातच "हित "आहे.तेव्हा ते योग्य व्यक्तिजवऴच हव. पितृऋणातुन मुक्ति हवी तर मात्र दांपत्याने सुप्रजा निर्माण करणे व श्राध्दकर्म वगैरे करणे हे आवश्यक आहे. आज नेमके हेच होताना दिसत नाहिये हि खंत आहे.थोडस कठोर पण सत्य मांडणार आहे काहिंना राग येईल पण आधीच क्षमा मागतो. "शुध्द बीजा पोटि फऴे रसाऴ गोमटि "हे तुकोबांनी सहज सोप्या भाषेत सांगीतलय ते आपण नेमके विसरतोय. लग्नानंतर "हनिमुन "हि संकल्पना आपल्याकडे रुजत चाललीय ती फार घातक आहे.नवदांपत्य ज्या ठिकाणी एकत्र येणार (सृजन) होणार ज्या ठिकाणी नवजीवाची निर्मिती होणार ती जागा हॉटेल, लॉज या ठिकाणची रुम असते तिथे किती "वासनांध कपल्स "(अविवाहित देखील) येवुन मजा मारुन गेलेली असतात. काहिंनी प्रेमभंगामुऴे "आत्महत्या "केलेल्या असतात अशा वासनायुक्त खोल्यांमधे आपण एका नवजीवाचे स्वप्न रंगवत असणार. शेतकरी जो आपल्या दृष्टिने अडाणी असतो तो आपल्या जवऴील "बी "जमिनीवर योग्य संस्कार करुनच योग्य काऴी योग्य वेऴी व योग्य ठिकाणीच पेरणी करतो.तेव्हाच उत्तम पिक हाताशी येते. कृते चास्थिगता:प्राणास्त्रेतायां मांस संस्थिता । द्वापरे रुधिरं यावत् कलावन्नादिषु स्थिता:।। (पाराशर स्मृति 1.30) सत्ययुगात प्राण हा "अस्थिगत "होता.त्रेतायुगात "मांसगत " होता.द्वापारयुगात "रुधिर गत "होता व कलीयुगात "अन्नगत" आहे. रोज हॉटेलच अन्न, जंक फुड, फास्टफुड खाल्यावर जो नवीन जीव आपल्यामाध्यमातुन सृजन होणारे त्याचे प्राण या अन्नाने "मलीन "होणारच.मन बुध्दि विचार हे सर्व मलीन आपसुकच होणार.त्यामुऴे अन्नशुध्दि हि महत्वाची आहे.घरचे जेवण हे सुसंतति करता आवश्यक आहे. आज मुलींचे विवाह 30 नंतर होतात (मुलगी ऋतुमती हि 12 वर्षी होते व रजोनिवृत्ति 40 नंतर होते ) कायद्याने 18 वर्षानंतर विवाह करा असे सांगीतले आहे. 30 नंतर विवाह पुढे दोन वर्षे "प्लँनींग "करताना औषध गोऴ्यांचे सेवन म्हणजे 32 वर्षे उजाडली.त्यानंतर संतती होण्याकरता परत औषधे गोऴ्या खा मग 35 नंतर संतती होते (हि बालके जन्मत:मधुमेह, चष्मा आजार घेवुनच जन्माला येताहेत) सशक्त राष्ट्र व सशक्त समाज या पिढिमुऴे बनणार नाहि.ज्यावेऴी झाडाला "बहर "असतो त्यावेऴीच त्याची फऴे हि "मधुर "असतात.आपण बहर असताना "फऴे "येवु नयेत याचा प्रयत्न करतो व झाडाचा बहर ओसरताना (रजोनिवृत्ति जवऴ येताना 35 नंतर) फऴांची आशा करतो . सकाऴ झाली कि छोटाभिम, टॉम अँड जेरी लावुन देतो.कधी सूर्यनमस्कार घाल, कपाऴाला टिऴा लाव, देवाचे स्तोत्र म्हण म्हणुन आग्रह करत नाहि.छ.शिवराय, ज्ञानोबा, तुकोबांचे चरीत्र, क्रांतिकारकांचे चरीत्र शिकवत नाहि. भजनाला, कीर्तनाला, प्रवचनांना , व्याखानांना जा असा मुलांना आग्रह धरत नाहि. सलमान, शाहरुख चे पिक्चर मात्र आवडिने सहकुटुंब पाहतो.पब, डिस्को चालतो. पण कधी नाट्यसंगीत, शास्त्रीय संगीत, भरतनाट्यम् पाहायला नेणे हे कमीपणाचो वाटते (आपले भारतीय संस्कृतीचे हे घटक आहेत मुलांना याची ओऴख आपण करुन द्यायची आहे) रामायण, महाभारत कधी आपण वाचुन दाखवलय का मुलांना? नीट आठवा. अफजलखानाचा कोथऴा काढणारे छ.शिवराय शिकवलेत का मुलांना. इंग्रजांचे डोके ठिकाणावर आहे का? अस जाहिर विचारणारे लो.टिऴक शिकवलेत का? बायको गरोदर असताना "हजारो स्त्रीयांचा "सन्मान राखण्याकरता चाफेकरबंधुनी केलेला रँडचा वध शिकवलाय का? एडनचा तुरुंग फोडणारे वासुदेव बऴवंत फडके शिकवलेत का? "आधी लग्न कोंढाण्याचे "अस सांगणारे महापराक्रमी तानाजी मालुसरे शिकवलेत का? "दुरीतांचे तिमीर जावो "हि विश्व प्रार्थना शिकवणारे ज्ञानोबा शिकवलेत का? 100% मनाला विचारुन स्वत:लाच उत्तर द्या.मुलांना वेऴप्रसंगी कर्ज घेवुन घरदार विकुन डॉक्टर, वकील, इंजिनीअर, कॉंम्प्युटर तज्ज्ञ सगऴ बनवलत पण "भारतीय संस्कृतीचा पाईक "बनवलत का? आज तरुण पिढिला गणपती, गोकुऴाष्टमी, नवरात्र हे सण केवऴ नाचायला हवेत.गणपतीचे पराक्रम, कृष्ण निती, देवीचे रणचंडिका रुप याबद्दल त्यांना माहितीच नाहिये. कपाऴाला कुंकु नाहि., कानात, नाकात गऴ्यात काहिच नाहि.हातात बांगड्या नाहित अशी आमची भगिनी वेशभूषेवरुन 50% धर्मांतरीत झालेलीच अाहे.मग केवऴ नाव बदलायच शिल्लक आहे. ( रेहमान सुलेमान तयार आहेतच कि.) सर्वात प्रथम नवदांपत्याने हे लक्षात ठेवा प.प.वासुदेवानंद सरस्वति (टेंब्ये स्वामी) आद्यशंकराचार्य, नरसिंह सरस्वति या सर्वांच्या मातापित्यांनी जे तपाचरण केलय त्याची हि मधुर फलनिष्पत्ति आहे. गोपाऴकृष्ण जन्माला येण्यापुर्वी वसुदेव देवकीला अपार कष्ट भोगावे लागलेत.तेव्हा हि सर्व चरीत्रे वाचा नीट अभ्यासा. साने गुरुजींचे " शामची आई "वाचा नक्कि रडायलाच येईल.आई कशी हवी याचे सर्वोत्तम उदारण आहे. आर्य सनातन वैदिक हिंदु धर्मीयांचे पराक्रम आपल्या मुलाबाऴांना शिकवा. शक, हुण, कुशाण, ग्रीक असे कितीतरी परकीय आक्रमकांना ज्या धैर्याने आपण नेस्तनाबुत केले त्या पराक्रमी लोकांचे आम्हि "वंशज "आहोत. वसुधैव कुटुंबकम् हि शिकवण देणार्या ऋषिंचे आम्हि "वंशज" आहोत बायकोच्या पदराला हात लावणार्या "कौरवांना "समुल नष्ट करणार्यां "पांडवांचे "आम्हि वंशज आहोत. हि धैर्य शौर्य नितिमत्तेची परंपरा आपली आहे ती पुढच्या पिढिकडे संक्रमीत करणे हि आपली जवाबदारी आहे ती टाऴु नये या करता हा लेखन प्रपंच.संघटित व्हा सामर्थ्यवान व्हा हे लक्षात येण्याकरता एक सुभाषित सांगतो वनानि दहतो वन्हे:सखा भवति मारुत:। स एव दीपनाशाय कृशे कस्यास्ति सौहृदम्।। जेव्हा जंगलाला "वणवा "लागतो (आग लागते) तेव्हा मरुत म्हणजे वारा त्याला साहाय्य करतो व अग्निला साह्य करतो.परंतु जेव्हा एखादा लहान दीप पेटत असताना वारा आला तर तो मात्र विझुन जातो. थोडक्यात बलहीनास कोणी वाली (मित्र) नसतो. आपली पुढची पिढि हि सशक्त, बलवान धैर्यवान व पुण्यश्लोक व्हावी या करता प्रयत्न करा तरच सप्तपदीतले पाचवे पावुल सार्थकी लागेल. तुर्त लेखन मर्यादा वे.भूषण दिगंबर जोशी वेंगुर्ले 9404170656 (वरील लेख लेखकाच्या नावागावासह अन्यत्र देवु शकता याने तात्विक समाधान लाभेल व चौर्यकर्म पातक लागणार नाहि)