🌼🌼सप्तपदी भाग 3 🌼🌼 सर्व वेदवेत्या गुरुजनांना वंदन करुन सप्तपदी या लेखमालेत हे तृतीय पुष्प गुंफत आहे.पहिल्या दोन भागात विवाह संस्काराबद्दल थोडस प्रबोधन व अन्नदात्री व ऊर्जादात्री या सप्तपदीतील प्रथम दोन पावलांबद्दल थोडक्यात माहिती घेतली आहे .आज तृतीय पावलाचे महत्व समजवुन घेवु. आज तृतीय पावलाच्या निमित्ताने तरुण मुलामुलींना एक प्रश्न विचारणार आहे. मनापासुन व सत्य उत्तर स्वत:लाच द्यावे हि विनंती? " पार्टिला जावुन मद्यपान करणारी, जुगार खेऴणारी रात्रभर घरी न येणारी मॉडर्न मम्मा हवी? "कि आपल्या मायेच्या पदराची ऊब देणारी, वेऴप्रसंगी दोन धपाटे देणारी, आपल्यासोबत सदैव मायेचा आधारवड असणारी आपली आई हवी? " यत्र नार्यस्तु पूज्यन्ते रमन्ते तत्र देवता:। यत्रैतास्तु न पूज्यन्ते सर्वास्तत्रा विफला:क्रिया:।। (मनुस्मृति 3.56) ज्या ठिकाणी स्त्रीयांची पूजा होते (त्यांचा यथोचित मानसन्मान होतो) त्या ठिकाणी देवता वास्तव्य करतात.जेथे स्त्रीयांचा अपमान होतो तेथे देवता प्रसन्न राहत नाहित कितिहि यज्ञयाग केलेतरी निष्फऴच होतात. हे मनुस्मृतित दिलय. (मनुस्मृतिवर टिका करणार्यांनी हे वाचलेल नसत त्यामुऴे मनुवादि वगैरे उपाधी लावुन मोकऴे होतात) आज हे का सांगतोय तर सप्तपदीतील तिसरे पाउल टाकताना जो मंत्र उच्चारला जातो तो आहे. रायस्पोषाय त्रिपदी भव 。वर म्हणतो हे वधु तु माझ्याबरोबर तिन पावले चाललीस तु माझे "धन वाढवणारी हो ". आता धन वाढवणारी म्हणजे काय? एखादा या मंत्राचा अर्थ विपर्यास करेल वधुने तिच्या मातापित्याकडुन पैसे दागिने वाहन आणावे असा अर्थ घेईल परंतु तसे शास्त्रकारांना अभिप्रेत नाहि. पतीने जे द्रव्य मिऴवले आहे त्याचा योग्य विनियोग करुन जे शिल्लक राहिल त्या धनाची साठवण करुन ठेव म्हणजेच बचत करुन ठेव. बचत हि वृध्दि च आहे.धनाचे अनेक प्रकार आहेत पैसा, सुवर्ण, रजत, गोधन, धान्य हे आवश्यकतेनुसार वापरुन बाकीचे पुढिल काऴाकरता "सेव्हिंग्ज "म्हणुन ठेव . एक सुंदर सुभाषित आहे. क्षणश:कणशश्चैव विद्यामर्थंच साधयेत् । क्षणत्यागे कुतो विद्या कणत्यागे कुतो धनम्।। क्षणाने व कणांनी विद्या व अर्थ (धन) प्राप्त होते.जो क्षण(वेऴ) फुकट घालवतो त्याला विद्या मिऴत नाहि व जो कण फुकट घालवतो त्याला धन मिऴत नाहि. म्हणजेच घरच्या माऊलीवर हि जवाबदारी आहे कि घरातले द्रव्य हे योग्य विनिमय करुन त्यातुन बचत करावी व हि बचत करणेच म्हणजेच "धन वाढवणे "होय. एक ठरावीक काऴ हा तारुण्य असतो याच काऴात आपणाला उतारवया करता काहि तजवीज करुन ठेवावी लागते (पूर्वी भूमी, शेती, सुवर्णअलंकार, गोधन या रुपात हि तजवीज केली जात असे). हल्ली बरेच कुटुंबात "शॉपींग "हे वादाचे कारण बनताना दिसतेय.दर आठवड्याला शॉपींग, हॉटेलींग, पिकनीक पिक्चरला जाणे यांचा अतिरेक होतोय.अनावश्यक गोष्टि मार्केटिंग फंड्यांचा वापर करुन आपल्या गऴी मारल्या जाताहेत आपण याला भुलतो आहोत. (दुकानात जो सामोसा 10 रु मिऴतो तोच पिक्चर थेटर मध्ये 100 रु मिऴतोय) आपण आठवडाभर पोट मारुन केलेली बचत एका क्षणात संपतेय हे आपण लक्षातच घेत नाहि. दहा रु.दुध शिवपिंडिवर घालु नका हे सांगणार्या "महाभागांचा " पिक्चर आपण 200 रु.तिकिट अधिक 100 रु.समोसा असे 300 रु.खर्च करुन बघतोय. "दुधाची शक्ति वाढवणारी पावडर "हि काय संकल्पना आहे हेहि समजत नाहिये. (हे म्हणजे J.C.B.बंद पडला तर सायकल लावुन ओढल्यासारख वाटतय कारण दुध हे पौष्टिक आहे त्याला आणखी काय पौष्टिक करणार? ) गोरी बनवणारी क्रिम हे काय फँड आहे? व त्या करता उधऴपट्टि का? विठोबा सावऴा आहे.गोपाऴकृष्ण, प्रभू रामचंद्र हे सगऴे सावऴे परब्रह्मच आहेत.अगदि कै.स्मिता पाटिल, नाना पाटेकर हि मंडऴी सावऴीच आहेत त्यांचा कलेवर आपण भरभरुन प्रेम करतोय कि त्यात त्यांचा रंग आड येत नाहिये.मग "गोरेपणा "करता उधळपट्टि का? आपले गुण हे रुपापेक्षा नेहमीच वरचढ ठरतात.तेव्हा नवदांपत्यानो थोडे जागृत व्हा , नीट डोऴे उघडा आपण सप्तपदीतले तिसरे पावुल जे "धनवृध्दि करणारी हो "हे आचरतोय का? हे नीट पाहा अेक सुभाषित सांगतो व थांबतो अायुष: क्षण एकोऽपि सर्वरत्नैर्न लभ्यते । नीयते तद् वृथा येन प्रमादी सुमहानसौ ।। आयुष्यातला एक क्षणहि सर्व मौल्यवान रत्नांनी परत मिऴवता येत नाहि.ज्याचा कडुन आयुष्य फुकट घालवले जाते तो फार मोठा अपराधीच आहे. तेव्हा "आजची बचत हि उद्याची वृध्दि आहे "हे विसरु नये. कृपया "कंजुसपणा "करावा असा अर्थ न घेता आवश्यक तेथे व आवश्यक तेवढाच खर्च करावा व बचत करावी हे याचे सार आहे. तुर्त लेखन मर्यादा वे.भूषण दिगंबर जोशी वेंगुर्ले 9404170656 (वरील लेख लेखकाच्या नावागावासहित अन्य समुहावर देवु शकता याने तात्विक समाधान लाभेल व चौर्यकर्म पातक लागणार नाहि)